Hij heeft MCDD en steekt dat niet onder stoelen of banken. Sterker nog, met zijn cabaretprogramma ‘Vlafeest’ trekt hij volle zalen en neemt hij het publiek mee in zijn wereld. Fabian Franciscus is cabaretier, hij werkt aan zijn tweede show, die zal gaan over zijn gesprekken bij de psycholoog. We spraken Fabian in Utrecht, net nadat er een flinke onweersbui over deze stad was getrokken. Netjes meldde Fabian dat hij daardoor iets later zou komen. Onverwachte zaken zijn lastig, maar Fabian ziet ze liever als uitdagingen.

Wat kun je ons vertellen over je jeugd? 

‘Als kind had ik veel fantasieën en denkbeeldige vriendjes. Ik had mijn eigen wereld bedacht.  Natuurlijk botste dat wel eens met de  ‘echte wereld’, maar ik kon het altijd zo trekken dat het toch wel weer klopte. Ik kopieerde veel gedrag, omdat ik wist dat als ik dat niet deed, ik weer meer gepest zou worden.”

Op de basisschool mocht Fabian af en toe in een soort rusthoek zitten, die ook bedoeld was voor twee meisjes die flauw konden vallen. Dat hielp.

Hij maakte de citotoets goed, maar omdat hij nogal ‘rondvloog door de klas’, kreeg hij toch een laag advies. Fabian ging naar een agrarische opleiding. “Dat was een fijne school, ondanks dat ik allergisch ben voor dieren. Ik kan wel naar ze kijken, maar ik mocht ze niet aanraken en ik vind dieren juist zo leuk. Ik heb ook nog een maand een horecaopleiding gevolgd, maar dat ging niet zo. Via allerlei schakelklassen ben ik uiteindelijk toch op het VWO beland.”

Fabian herinnert zich nog het kamertje waar hij als kind zat bij de jeugdpsycholoog, maar de inhoud van wat daar gebeurde is hij vergeten. “Ik had angsten, fantasieën en kenmerken van autisme, maar het was niet helemaal passend. Het advies was eigenlijk dat ik maar gewoon ‘normaal’ moest doen.”
Een diagnose krijgt Fabian als kind dan ook niet.

Wanneer wist je dat je MCDD had?

“Ik ging studeren in Utrecht en nadat ik enkele maanden op kamers woonde klapte ik helemaal in. Een vriendin tipte me op MCDD. Ik ben hulp gaan zoeken en op dat moment heb ik ook de diagnose gekregen.”

Zijn redding is volgens hem dat hij door zijn bovengemiddelde intelligentie in staat is om mensen één stap voor te zijn en te kopiëren. “Ik kon best vaak doen alsof er niets aan de hand was, maar van binnen ging dat juist steeds slechter.” Dat maakt moe en overprikkeld en de boosheid die bij MCDD om de hoek komt kijken als het te veel wordt herkent Fabian zeker. “Maar je leert er steeds beter mee omgaan. Ik heb ooit besloten dat als de domme mensen die me pesten iets kunnen bereiken dat ik dat dan ook moet kunnen, ondanks mijn angsten of dat wat me dwarszit. Dus ik heb altijd de drive om een oplossing te zoeken. Ik heb angst om te reizen, maar ik wil van A naar B, dus ik verzin een manier om er toch te komen.”

Is er iets veranderd sinds je volwassen bent?

“Ik crashde dus toen ik begin 20 was; studeren en op mezelf wonen waren te grote veranderingen. Maar vanaf dat moment is het beter gegaan. Wat me hielp is dat als ik dingen heel groot maakte, ze zo ongeloofwaardig werden dat ik het zelf ook belachelijk vond. Dan kon ik ze daarna afbouwen. Ik zie mijn angsten als uitdagingen: ‘hier moet ik vanaf komen’. Als kind kon ik dagenlang in een fantasie blijven hangen, dat heb ik niet meer.
Ik zoek nu ook meer aandacht, soms heb je gewoon even een knuffel nodig.
Ik heb nog steeds psychologische hulp, waarbij de klik met die ene persoon enorm belangrijk is. Bij een FACT-team kreeg ik meteen ruzie. Met MCDD heb je, ik in ieder geval, nodig dat iemand betrouwbaar en veilig is. De meeste mensen zijn wel één van de twee, maar niet beide. Pas als je die kwaliteiten beide bezit, betrouwbaarheid en veiligheid, dan kun je echt helpen.”

MCDD en optreden voor volle zalen, hoe kan dat?

“Misschien is het podium wel de hoogdravendheid van MCDD, ik denk snel dat ik iets kan. Ik zag een comedian op TV en dacht ‘dat kan ik ook nog wel’.  En voor dit moment is het wat ik heel graag doe. Ik denk niet dat ik voor een baas kan werken en in een sociale werkplaats pas ik niet. Ik zie ook veel andere cabaretiers en soms denk ik: ‘Als dat het enige is dat je kunt vertellen, heb je niks te vertellen’.” Dat is ook het unieke aan Fabian, hij heeft niet alleen een enorme humor, maar ook een boodschap. Toch vraagt het ook veel van hem, maar zoals hij al eerder aangaf: voor alles verzint hij een oplossing.

“Ik ben wel moe. Maar dit doen geeft me heel veel vrijheid. Het fijne is dat ik met de trein ga, eerste klas voor de rust en ik zet de wekker als ik eruit moet. ‘s Middags zijn de treinen leeg en ‘s avonds laat ook, ik reis nooit in de spits. Ik rijd geen auto, te veel prikkels.”

MCDD is uit de DSM gehaald, het hoort nu bij autisme, wat vind jij daarvan?

“MCDD heeft voor mij wel gegeven dat ik ergens paste. Het is dus wel heel belangrijk. De diagnose heeft erkenning gebracht, ik heb er informatie over gezocht.
Ik gebruik wel vaak de term autisme omdat het bekender is, maar het klopt eigenlijk niet. Sommige mensen met MCDD hebben veel kenmerken van wat ik als autisme zie, sommige veel minder. Zelf val ik zeker ook wel binnen bepaalde definities van autisme, maar er zitten toch ook wel verschillen tussen. Er is ook een groot verschil tussen hoe jongeren MCDD ervaren en hoe hun ouders ernaar kijken. Het is daarom goed dat er meerdere verhalen zijn, zoals op jullie site.”

Kracht in jezelf

Fabian staat de komende maanden nog in het theater met Vlafeest. Hij werkt inmiddels aan zijn nieuwe show die medio volgend jaar klaar zal zijn. Voor jongeren met MCDD heeft Fabian een welgemeend advies: “Doorzettingsmentaliteit is voor sommigen lastig, maar op een gegeven moment word je minder angstig en probeer dan de kracht in jezelf te vinden. Zelfs de negatieve dingen in jezelf kunnen ook je kracht worden. Onthoud dat en zie dat als een drive.”
Fabian heeft er zijn werk van gemaakt.